رامسر شهر دریا وجنگلTourism City

منبع: http://ramsar-mycity.blogfa.com/post/25

قلعه مارکوه رامسر

قلعه مارکوه بر بالای کوه مارکوه در سمت شرق کتالم از توابع شهر رامسر واقع شده است. قلعه مارکوه که یکی از آثار تاریخی استان مازندران می باشد در سال ۱۳۷۹ توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره ۳۴۸۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این قلعه یک قلعه استراژیک بوده که از لحاظ نظامی در قرون ۳ – ۶ و ۸ هجری مورد استفاده قرار گرفته است. این قلعه در دوره‌های مختلف اسلامی به عنوان پایگاه نظامی در مقابل تهاجم دشمنان مورد استفاده قرار می‌ گرفته است.

مساحت قلعه مارکوه حدود ۶۰۰ متر مربع است و از این معماری عظیم تنها ۴ حصار جانبی و برج‌ های پشتیبان آن باقی مانده است. مصالح به کار رفته در قلعه مارکوه عمدتا سنگ و ساروج و گچ است. وضع داخلی قلعه مارکوه از لحاظ وسعت به نحوی است که گنجایش صد سرباز را دارد و همگی به راحتی می توانند در آن سکنی گزینند. در وسط قلعه چاهی است که بر اساس روایات محلی، روزگاری میان آن و قلعه ای به نام قلعه باغ که در نیاسته رامسر واقع است و فاصله بالنسبه زیادی با مارکوه دارد راه ارتباطی وجود داشت. وجود قطعات سفالین شکسته در داخل قلعه مارکوه حاکی از آن است که آب آشامیدنی قلعه از چشمه های دورد دست تامین می گردید.

طول ضلع شرقی آن ۷۰/۱۷ متر و قعر آن ۳۰/۲ متر و ارتفاعش ۳۰/۶ متر و طول ضلع غربی آن ۹ متر تمام است. ضلع شمالی با سنگی که در امتداد آن قرار دارد به دو قسمت تقسیم می شود : قسمت غربی آن ۸۰/۱۴ متر و قسمت شرقی آن که از سر سنگ جدا می گردد ۱۵ متر است (از آستارا تا استارآباد،ج ۳،ص ۳۷).

نقاره خانه قلعه مارکوه :

میزرا حسن خان اعنماد السلطنه که این قلعه را از نزدیک دیده است می نویسد : “در تنکابن کوهی است موسوم به مارکوه و دخمه های متعدد و شب پره های زیادی در این دخمه ها هست که خود را به آدم و چراغ می زنند و مانع از دخول به دخمه ها می باشند. بالای آن کوه، جایی است مشهور به نقاره خانه، هرگاه سنگی بر آن موضع بزنند صدایی مثل طبل حادث می شود و تا نیم فرسخ آن صدا می رود” (مرآه البلدان، ج ۱، ص ۸۱۲).

کوه مارکوه یا قله مارکوه علاوه بر این که نام این کوه است نام روستایی نیز می باشد که در دامنه شمالی آن قرار دارد و در حال حاضر داخل محدوده شهر کتالم است و آن را مارکوبن می نامند و جاده آسفالته کتالم به تالارسر از کنار آن می گذرد.

پیشنهاد ویژه

مسیر دسترسی به مارکوه و قلعه مارکوه :

برای دیدن این کوه که می توان آن را بام رامسر هم نامید باید وارد مسیر جاده رامسر ـ تنکابن شوید تا جنوب شرقی شهر کتالم این کوه تک و تنها را ببینید. به دامنه مارکوه که رسیدید، جاده ای نیمه آسفالت شما را به بقایای دژ باستانی مارکوه راهنمایی می کند. از اینجا به بعد باید خودتان را برای بالا رفتن از ۳۱۱ پله آماده کنید. پله ها البته کوتاهند و عرض مناسبی برای عبور دارند. با این حال یادتان باشد زمان بالا رفتن از پله ها بطری آب را دم دستتان بگذارید.

به بالای پله ها که رسیدید، مطمئن باشید طبیعت هدیه غافلگیر کننده ای برای شما دارد که تمام خستگی تان را به در می کند.

مطالب تکمیلی ارسال شده از آقای محمد ولی تکاسی:

کوه مارکوه
این کوه را در مقالات تحقیقی و منابع تاریخی به نامهای آماردکوه، مادکوه، مالکو، مبارک کوه و ازبلو می¬شناسند. برخی این کوه را مثل شیری خفته در جلگه کتالم و برخی آن را مثل ماری چنبره زده در دشت می¬دانند. بنای قلعه روی این کوه را به قرن سوم تا نهم هجری دوره اسلامی منسوب می دارند(اختلاف نظر است).در قسمت های شمالی این کوه بزرگ جنگل متراکمی از درختان چند صد ساله خصوصأ شمشاد و .... وجود دارد که زیستگاه جانوران وحشی و برخی از پرندگان نایاب است. با وجود یک غار آهکی در زیر آن که مدتها به عنوان معدن از آن استفاده شد و در حال حاضر غیرفعال است و وجود دفینه های زیاد در این محل می توان گفت سکونت پادشاهان و حاکمان دیار سخت سر نیز در آن دور از احتمال نیست. لذا هراز گاهی این کوه و قلعه بالای آن مورد هجوم عده ای قرار گرفته و ضمن تخریب آثار باستانی نسبت به کند و کاو غیر اصولی در آن اقدام می شود.

با همّت اداره میراث فرهنگی و انجمن دوستداران میراث فرهنگی رامسر(سخت سر) دیوارهای این قلعه در دهه 80 بازسازی شد و با ساخت ابنیه جدید ، مرمّت جاده آسفالته و برگزاری مراسم روز میراث فرهنگی در آن هم اکنون این قلعه مورد بازدید گردشگران و مسافران زیادی است. وجود پله های سنگی زیاد و کم عرض، راه دسترسی به داخل قلعه را برای افراد مُسن سخت و دشوار نموده است و می بایست در این مورد چاره ای اندیشیده شود.
تاریخ دقیق ساخت این قلعه در هاله¬ای از ابهام قرار دارد ولی آن را به قرون اسلامی (قرن سوم) نسبت می دهند. این قلعه بر بالای کوه مارکوه قرار دارد که توسط فرقه اسماعیلیان در قرن پنجم تصّرف شد و بیشتر کاربرد نظامی داشته است. از نامهای گذشته آن می توان به ازبلو، مبارک کوه و قلعه کوه اشاره نمود. این قلعه مُشرف به شهر کتالم بوده و در ارتفاع 217 متر از سطح آبهای آزاد قرار دارد. در دوران گذشته به عنوان مرکز دیده¬بانی کشتی¬های تجاری دریای خزر و کنترل عبور و مرور مسافران نیز کاربرد داشته است. شالوده قلعه بر بستر قله آهکی و بستر صخره¬ای یکنواختی(نظیر بنای هتل¬های قدیم و جدید رامسر) با ملات گچ محلی و غوره گل است. در کتاب جامع التواریخ خواجه رشیدالدین فضل¬الله همدانی در سال 536 هجری قمری قلعه بزرگ تاریخی مارکوه در زمان فرقه اسماعیلیه (دوره حسن صباح) تصرّف شده و کاربرد نظامی و دیده بانی تردّد کشتی¬های دریای خزر و عبور مسافران را نیز داشته است.
در سالهای اخیر با همّت اداره میراث فرهنگی و گردشگری و تلاش سازمانهای مردم نهاد از جمله انجمن دوستداران میراث فرهنگی رامسر نسبت به جاده سازی و تعمیر بنای یاد شده اقدامی در خور و شایسته جهت جذب گردشگران انجام شد.(تهیه و تدوین م.و.تکاسی)