دکتر میثم نوائیان
هر انسانی در دوره های مختلف زندگی خود حداقل نام یک یا چند اسطوره را شنیده است و اسطوره در فرهنگ عامه و در برخی از فرهنگ‌ها، یعنی «آنچه خیالی و غیرواقعی (کذب) بوده و جنبه‌ای صرفاً افسانه‌ای دارد»؛ اما اسطوره از نظر پدیدار شناسی را باید داستان و سرگذشتی مینَوی دانست که شرح عمل، عقیده یا یک نهاد است که دست‌کم بخشی از آنها از سنّت‌ها و روایت‌ها گرفته شده و با آیین‌ها و عقاید دینی پیوندی ناگسستنی دارد. در اسطوره، سخن از این است که چگونه هر چیزی پدید می‌آید و به هستی خود ادامه می‌دهد. اما قهرمان از جنس مردم است، با آنها زندگی می کند و در شادی ها و غمهایشان شریک می شود و تنها یک چیز برایش در جهان هستی معنی دارد و آن هم خدمت به دیگران است. شخصیت‌های اصلی اسطوره‌ها معمولاً غیرانسان هستند، مانند الوهیت، نیمه خداها و دیگر چهره‌های فراطبیعی یا ممکن است ترکیبی از یک موجود انسان-حیوان باشند. استاد میثم نوائیان از علاقمندان و پژوهشگران عرصه اسطوره شناسی و احیای سنت های قدیمی مردم زادگاه خود است. اغلب افراد نام ایشان را مترادف با مراسم آئینی "تیرما سین زه" می شناسند.
دکتر میثم نوائیان، فرزند زنده یاد کربلایی مهدی نواییان (برگزارکننده آیین سنتی تیرماه سین زه در زمان گذشته) در سال 1359 از لات محله رامسر است. ایشان دیپلم را از دبیرستان فرید(1377) و کارشناسی رشته باستان شناسی(سال1381) و کارشناسی ارشد مرمّت اشیای باستانی(سال1388) را از دانشگاه آزاد ابهر و دکتری پژوهش محور تپه مارلیک -ارشد فن شناسی جنگ افزارهای تپه مارلیک را از گرجستان در سال 1400 نمودند. ایشان كارشناس اداره كل ميراث فرهنگي و مدیر موزه های استان گیلان برای چندین سال متوالی بوده اند. همچنین نسبت به انجام پژوهش و تحقیقات در زمینه های مختلف معرفی آثار باستان شناسی، اسطوره های فولکلور، آداب و رسوم و مراسم سنّتی و آیینی گالش ها فعالیت می نمایند. از جمله فعالیت های ایشان می توان به موارد ذیل اشاره نمود.
- فعالیت های علمی :
الف) تألیفات:
ایشان مولف چند کتاب ارزشمند در زمینه اسطوره، میراث فرهنگی ناملموس و مقالات علمی و پژوهشی در زمینه رشته تخصصّی باستان شناسی هستند که عبارتند از:
الف ) تحقیقی _ پژوهشی تیر ما سیزده جشن تیر گان در شمال کشور، 1388 (چاپ دوم ).
ب ) فلز كاري درگيلان
پ)شناخت نامه شهرستان رامسر
ت )گالشهای مازندران
ج) میترائیسم ،آیین مهر در شمال کشور
چ) گالش ها، دانشنامه گیلان
ح)در جستجوی سیمرغ
خ)کهن الگوهای ایرانی در دوران اسلامی
ج)سماموس ، پیدای ناپیدا
ق) کوه درفک
ب) مقالات علمی و پژوهشی
- گیل گمش
- ضرورت توجه بیشتر به کاوش های باستان شناسی
- گالش ها چه کسانی هستند ؟
- نام تپه مارلیک
- آرامگاههای تپه مارلیک
- مکتب هنری تپه مارلیک
- دین ومذهب در تپه مارلیک
- مجسمه های سفالی و فلزی مکشوفه از مارلیک 4 شماره
- ریتون های مارلیک
- آئین های باستانی گیلان
- رشته کوههای البرز در گذر از اساطیر و شاهنامه
- آشنایی با مفاهیم میراث فرهنگی
- باستان شناسان چه کسانی هستند ؟
- روش تدفین در مارلیک
- باستان شناسی به عنوان یک علم
- واژه سی به معنای کوه
17 - جنگ افزار های تپه مارلیک
- درخت زندگي يا درخت زيتون ؟
19 -ضرورت علمي تر شدن گزارش هاي صدا وسيما
20 - غار دربند كهن ترين سند سكونت انسان در رودبار
21 - فرهنگ رودبار ريشه در تاريخ دارد
22- نشانه هایی از مادر سالاري در گيلان باستان
23 - نقدي بر رمز و راز زيتون
24 - مشعل گالشی
25 - نقدی بر کتاب تاریخ مازندران
26-
27- سفر به طالقان ، الموت وکندلوس
28- باستان شناسی زلزله رودبار
29 - فن شناسی جنگ افزار های تپه مارلیک
30 - سپید رود ، سیاهرود .کدام نام واژه درست است ؟
31 - خانه آخرت
32 - خط راس گالشی
33- بررسی نام واژه های چشمه های گیلان
34 - تحلیل باورداشتهای انحلال سنگ های آهکی ، مطالعه موردی کوه درفک
35 - چهارشنبه خاتون ، ایزد بانوی آب در گیلان
36 - بررسی نام واژه های کوههای گیلان
37 -خورگام یا عمارلو .مساله این است
38 - اهمیت معنوی و فرهنگی کوهها در فرهنگ ایران
39 - جستاري پیرامون واژه سگسار غار دربند رشی ، سگسار در کرانه جنوبی دریای کاسپین
40 - گِلکار مسجد آدینه و چند آئین دیگر در رامسر
41- تیرماسیزده در روستای گیلیرد طالقان
مقالات دارای رتبه :
- مقاله سلری و زبان سلری در رامسر در فصلنامه علمی _ پژوهشی نامه فرهنگستان 1398
- مقاله مشترک با گروه ایتالیایی با عنوان Poplin Terre Della Lana
- مقاله مشترک با گروه ایتالیایی با عنوان sheep and shepherds
- مقاله شواهدی از کوچ نشینی در دوره اشکانیان)مطالعه موردی دره جوبن شهرستان رودبار، نخستین همایش دوسالانه ایران شناسی در جهان (
- فعالیت های اجتماعی و اجرایی
الف) جشنواره ها و نشست ها
1- دبیر علمی جشنواره نوروز بل 1389 ،1396، 1397، 1398
2-دبیر علمی سمینار گردشگری، میراث معنوی آیین های گیلان 1392
3-دبیر علمی همایش نوسال، میراث ماندگار، گردشگری پایدار 1397
4-برگزار کننده و دبیر علمی تعزیه در گیلان 1392، 1393
5-برگزاری و باز زنده سازی مراسم تیر ماسیزده از سال 1386 تا 1398 به مدت 12سال متوالی
6-جوان برتر استان گیلان در روز جوان 1389
ب) شرکت در همایش ها و دریافت تقدیرنامه:
- دریافت تقدیر نامه در جشنواره پارک علم وفناوری استان گیلان، 1388
- دریافت تقدیر نامه در جشنواره موسیقی کار کشور با سخنرانی در باره اساطیر گیلان و ارتباط با نجوم . حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی كشور 1389
- شرکت و ارائه مقاله در همایش اشکور شناسی و پذیرش گواهينامه چاپ چکیده واصل مقاله توسط دبیر علمی همایش1391
- شركت و ارائه مقاله در همايش ملي گسكرشناسي و پذيرش گواهينامه و چاپ مقاله و ايراد سخنراني در همايش1391
- .شركت و ارائه مقاله در همايش ملي باستان شناسان جوان و پذيرش گواهينامه و چاپ مقاله و ايراد سخنراني در همايش1391
- شرکت و ارائه مقاله در همایش ملی باستان شناسان جوان و پذیرش چکیده مقاله1392
- شرکت و ارائه مقاله در همایش بین المللی آئین های سنتی و آئینی و پذیرش چکیده مقاله1392
- شرکت و ارائه مقاله در همایش ملی املش شناسی و و چاپ مقاله وارائه سخنراني در همايش1393
- شركت در همايش گردشگري نوين ( دانشگاه علامه طباطبايي وگروه هتل هاي هما ) و دريافت گواهي حضور علمي در همايش1393
- شرکت و ارائه مقاله در همایش ملی تالش شناسی و چاپ مقاله1394
- شرکت وارائه مقاله در همایش گیلان در گستره تاریخ صفویه وچاپ مقاله 1394
- شرکت و ارائه مقاله در همایش بین المللی زبان در جنوب دریای خزر و و چاپ مقاله وارائه سخنراني در همايش1395
- شرکت و ارائه مقاله در همایش ملی نقاشی ها و دیوار نگاره های مذهبی ایران 1395
- شرکت و ارائه مقاله در همایش ملی کنگره معماری و شهر سازی و و چاپ مقاله وارائه سخنراني در همايش1396
- شرکت و ارائه مقاله در همایش اوراسیا در سنپطرزبورگ و پذیرش مقاله1397
- شرکت و پذیرش مقاله در همایش گیلان در عصر قاجار با عنوان فلزکاری در ماسوله براساس مشاهده گردشگران عصر قاجار 1398
- شرکت و پذیرش مقاله در همایش دو سالانه بین المللی ایران شناسی در جهان با عنوان شواهد کوچ نشینی در دوره اشکانی مطالعه موردی دره جوبن 1400
- فعالیت ها و مسئولیت های اداری و اجرایی:
- سرپرست میراث فرهنگی شهرستان املش 1385
- عضوشورای ثبت ومسئول میراث معنوی استان گیلان1389 تاکنون
- مدیر عامل انجمن دوستداران میراث فرهنگی استان گیلان 1389تاکنون
- کارمند نمونه شهرستان رودبار 1387
- عضو بررسی شناسایی و مستند سازی شهرستان رامسر 1387
- عضویت در حفاری های مختلف باستان شناسی استان گیلان (ماسوله ، رستم آباد ، دیلمان ،شهران.........)
- مشاور شهردار رودبار در حوزه گرشگری و میراث فرهنگی 1393
- دارنده ی کارت تور لیدری و طبیعت گردی ( راهنمایان تورهای گردشگری)
- گذراندن دوره راهنماي محلي و دریافت گواهینامه
- کمیته اجرایی همایش ملی معماری و شهر سازی 1395
- مسئول تشکل های مردم نهاد اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گیلان 1398
- سرپرست پژوهشگاه اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان1397
- عضو شورای مشورتی توسعه استان گیلان 1397
- مدیر موزه باستان شناسی استان گیلان 1398 تاکنون
4- تدریس :
1. مدرس دانشگاههاي پیام نور رامسر و رشت به شماره استادی 437692
2. مدرس دوره تور لیدری و مدیریت فنی و طبیعت گردی در موسسه آموزشی پارسان زیر نظر سازمان میراث فرهنگی کشور از سال 1390 تاکنون
3. مدرس دانشگاه غیر انتفاعی راهبرد شمال به شماره استادی 4159
4. مدرس دوره های گردشگری در یگان حفاظت
5 .تدریس درس تاریخ و جغرافیا دوره متوسطه در مدارس غیر انتفاعی
5- شرکت در نشست های فرهنگی و مصاحبه ها :
1- صدا و سیمای مازندران با موضوع آیین های مازندران و تیرما سیزده 1392
2- صداو سیمای گیلان با موضوع شب یلدا و آئین های نوروزی ، هفته میراث فرهنگی 1393 تا 1396
3- رادیو فرهنگ در مورد آئین های شمال کشور 1393 ، رادیو جوان در مورد آیین های گیلان 1397.
4-صداو سیما برنامه وارش در مورد پیشینه فرهنگ در گیلان دی ماه 1399.
ایشان با توجه به فعالیت های علمی و تحقیقاتی خود به عنوان پژوهشگر میراث فرهنگی در رودبار در هفته پژوهش در سال 1387 و پژوهشگر برتر اداره کل میراث فرهنگی استان گیلان در سال های 1394 ، 1395 ، 1398،1397 برگزیده شدند.
"رامسر شهری آرمیده میان جنگل سبز و دریای آبی است پاسش بداریم و در حفظ آن کوشا باشیم"